مبانی عرفانی کرامت ذاتی انسان

Authors

رضا فیض

متخصص فلسفه و عرفان و پژوهشگر مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی.

abstract

علوم مختلف، هر یک با توجه به مبانی و اهداف خود، نگرشهای متفاوتی را در مورد انسان اتخاذ کرده اند از این میان، علم عرفان با انسان به عنوان  موجودی که ذاتاً دارای کرامت است، برخورد می کند. مبنای این کرامت ذاتی را می توان در این اعتقاد جستجو کرد که در نگاه عارف مرگ و زندگی، دو صورت و حالت برای یک حقیقت متعالی یعنی جان و نفس آدمی است و این نفس به دلیل انتساب به روح الهی، ذاتاً محترم است، چرا که از این نظر همه انسانها با یکدیگر برابرند و امتیازی نسبت به هم ندارند و در واقع علمی که انسان مرده را نیز مستحق برخورد کریمانه می داند به طریق اولی برای انسان زنده از هر مذهب و عقیده و رنگ ونژادی که باشد، کرامت ذاتی قائل است . هرچند عارف شهیر ابن عربی در سایر آثار خود نیز به این موضوع پرداخته است مقاله حاضر با انتخاب متنی که در باب شرف نفس با یادآوری لزوم ادب زندگان در برابر مردگان نگاشته شده، سعی می کند تا از طریق ارائه شرح و تفسیر این متن مبانی این نگرش کرامت انگارانه به انسان را تبیین کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مؤلفه‌های کرامت ذاتی انسان در اندیشۀ علامه طباطبایی

کرامت انسانی پایه‌ای‌ترین مفهوم بنیادین در تدوین حقوق بشر است و توجه به این مفهوم در اغلب نظام‌های سیاسی با اختلاف‌نظرها و تفاوت‌هایی مدنظر اندیشمندان و حقوقدانان همراه بوده است. این مقاله درصدد است تا با محوریت و تکیه ‌بر آرای علامه طباطبایی، به بررسی مفهوم و مؤلفه‌های تشکیل‌دهندة کرامت ذاتی انسان بپردازد و ضمن اشاره به تعریف و مفهوم کرامت ذاتی در اندیشة علامه طباطبایی، مؤلفه‌هایی را که براساس...

full text

حقوق بشر اسلامی و کرامت ذاتی انسان در اسلام

حقوق بشر، مجموع? حقوق موضوعه که آغاز آن را بتوان با اعلامی? جهانی حقوق بشر یا انقلاب کبیر فرانسه دانست، نمی‌باشد؛ بلکه صحیح‌تر آن است که قدمت آن را به درازای حیات بشر بدانیم. حقوق بشر دستاورد دین و تصمیم جمعی و انقلاب خاصی نیست؛ بلکه مطالع? نقش آنها در زمین? حقوق بشر، به منظور مطالع? ابزاری است که در جهت حمایت و به رسمیت شناختن و شناساندن آن ارائه می‌کنند. در این میان دین اسلام به دلیل برخوردار...

full text

مبانی کرامت انسان از دیدگاه ملاصدرا

      در تفکر صدرایی و با توجه به اصول و مبانی فلسفی وی، کرامت انسان امری حقیقی و وجودی است، نه اعتباری و قراردادی و چون وجود ذومراتب محسوب می‌شود، پس کرامت نیز امری تشکیکی و دارای مراتب است. بر این اساس انسان ذاتاً دارای کرامت است، یعنی کرامت در نظام تکوین و با فطرت انسانی عجین و امری ثابت و لایتغیر بوده که به‌دلیل ویژگی‌هایی چون، عقل و خرد، نفخة روح و ... به انسان ارزانی شده است، اما انسان در ...

full text

حقوق بشر اسلامی و کرامت ذاتی انسان در اسلام

حقوق بشر، مجموع? حقوق موضوعه که آغاز آن را بتوان با اعلامی? جهانی حقوق بشر یا انقلاب کبیر فرانسه دانست، نمی باشد؛ بلکه صحیح تر آن است که قدمت آن را به درازای حیات بشر بدانیم. حقوق بشر دستاورد دین و تصمیم جمعی و انقلاب خاصی نیست؛ بلکه مطالع? نقش آنها در زمین? حقوق بشر، به منظور مطالع? ابزاری است که در جهت حمایت و به رسمیت شناختن و شناساندن آن ارائه می کنند. در این میان دین اسلام به دلیل برخوردار...

full text

مبانی کرامت انسان از دیدگاه امام خمینی (ره)

انسان موجودی شریف، گران‌سنگ و دارای ارزش و کرامت ذاتی است. اولین و اساسی‌ترین مبنای کرامت ذاتی انسان از نگاه حضرت امام خمینی (ره)، وجود خاص اوست؛ چرا که وجود بماهو وجود از آن جهت که صادر از حق تعالی -که وجود علی‌الاطلاق است- خیر و شریف بوده و منبع هر خیر، شرف و بزرگی نیز اوست. وجود حقیقت واحد مراتبی دارد. نخست اینکه مرتبۀ وجودی انسان در مقایسۀ با سایر کائنات، بالاتر و در نتیجه از کرامت ذاتی بیش...

full text

کرامت تکوینی (ذاتی) انسان از منظر قرآن و حدیث

کرامت در لغت به معنی شرافت و بزرگواری و در اصطلاح به نوعی عطیه ی الهی اطلاق می-گردد،که در نهاد بشر بوده و هویتش را تشکیل می دهد، و به دو دسته ی ذاتی و اکتسابی تقسیم می شود، ولی بغرنج ترین مسئله ی عصر حاضر آن است که غالب تحقیقات، کرامت اکتسابی، و به ندرت کرامت ذاتی را از جنبه ی مواهب معنوی مورد بررسی قرار داده اند، که در این میان به فضلیت جسمی بشر، بر سایر مخلوقات توجهی نشده است، و هر فرقه ای با...

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
اخلاق پزشکی

جلد ۲، شماره ۶، صفحات ۱۱-۳۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023